Od 1 stycznia 2026 roku w całej Polsce zaczynają obowiązywać nowe przepisy dotyczące starych pieców i kotłów na paliwa stałe, tzw. kopciuchów. To efekt wdrażania wojewódzkich uchwał antysmogowych. W praktyce oznacza to, że w wielu regionach nie będzie już można palić w piecach, które nie spełniają norm emisji.
Za złamanie przepisów grożą wysokie kary – nawet do 5000 zł.
Warto więc już teraz sprawdzić, jaki masz kocioł, czy podlega zakazowi, i czy możesz skorzystać z dofinansowania z programu Czyste Powietrze, które często wymaga wykonania audytu energetycznego.
🔥 Co dokładnie się zmienia od 2026 roku?
Od 1 stycznia 2026 r. zakazane będzie użytkowanie kotłów bezklasowych, czyli takich, które nie spełniają żadnej normy emisji spalin. Dotyczy to m.in. pieców na węgiel i drewno, tzw. „kopciuchów”, które nie posiadają tabliczki znamionowej ani certyfikatu klasy.
W niektórych województwach zakaz obejmie także kotły niższej klasy (3 lub 4), jeśli upłynął okres ich dopuszczalnej eksploatacji. Uchwały antysmogowe obowiązują już w całej Polsce, ale konkretne daty różnią się w zależności od regionu.
👉 Przykłady:
- Mazowieckie i Małopolskie: pełny zakaz używania kotłów bezklasowych od 1.01.2026 r.
- Śląskie: zakaz używania urządzeń poniżej klasy 3 od 1.01.2028 r.
- Wielkopolskie: zakaz dla kotłów niespełniających wymogów ekoprojektu od 2026 r.
⚖️ Jakie kary za „kopciucha” po 1 stycznia 2026?
Nowe przepisy przewidują mandaty i grzywny dla właścicieli domów, którzy nie dostosują się do uchwał antysmogowych.
- Mandat do 500 zł – może zostać nałożony przez straż miejską.
- Grzywna do 5000 zł – jeśli sprawa trafi do sądu.
- Dodatkowo, gmina może nakazać wymianę kotła lub podłączenie do sieci ciepłowniczej, jeśli jest taka możliwość.
Co ważne – służby kontrolne mogą korzystać z Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). Jeśli w deklaracji widnieje stary piec, właściciel może zostać wezwany do jego wymiany.
♻️ Jak uniknąć kary i przygotować się na zmiany?
Najlepiej działać już teraz. Wymiana urządzenia grzewczego może potrwać, a dofinansowania są wypłacane w kolejności zgłoszeń.
Aby legalnie użytkować dom po 2025 roku:
- Sprawdź, jaki masz kocioł – znajdź tabliczkę znamionową lub certyfikat klasy.
- Zrób audyt energetyczny – pozwoli określić, jakie modernizacje są najbardziej opłacalne.
- Złóż wniosek w programie Czyste Powietrze – dotacje sięgają nawet 136 200 zł dla najuboższych gospodarstw.
- Zachowaj dokumenty – faktury, certyfikaty, wyniki audytu – będą potrzebne przy kontroli.
🧾 Audyt energetyczny i audyt Czyste Powietrze – dlaczego to się opłaca
Audyt energetyczny to profesjonalna analiza, która pokazuje, ile energii zużywa budynek i gdzie ucieka ciepło. Dzięki temu można dobrać najbardziej efektywne rozwiązania – np. czy lepiej wymienić piec, czy docieplić ściany.
W programie Czyste Powietrze audyt energetyczny (lub tzw. audyt Czyste Powietrze) jest nie tylko pomocny, ale często obowiązkowy przy większych modernizacjach. Dobrze wykonany audyt zwiększa szansę na pełne dofinansowanie, a dodatkowo chroni przed błędnym doborem źródła ciepła.
➡️ Warto zlecić audyt już teraz – pozwoli przygotować się do zmian i uniknąć kar po 1 stycznia 2026 r.
🏠 Podsumowanie
Zmiany w przepisach to nie tylko obowiązek, ale i szansa na realne oszczędności. Wymiana starego pieca na nowoczesne źródło ciepła to:
- mniejsze rachunki,
- czystsze powietrze,
- bezpieczeństwo i zgodność z prawem.
Nie czekaj do końca 2025 roku – wykonaj audyt energetyczny, sprawdź swój piec i skorzystaj z programu Czyste Powietrze. Dzięki temu unikniesz grzywny i przygotujesz dom na przyszłość.
